21 augustus 2025
Binnenkort ook een (beperkt) vangnet voor werklozen die zelf hun job hebben verlaten!
Een carrièreswitch maken, jobhoppen of even op adem komen? Tot nu toe was er geen vangnet in de vorm van een werkloosheidsuitkering bij een zogenaamd ‘vrijwillig ontslag’ als werknemer. Binnenkort zal hier verandering in komen en kan een werknemer, onder welbepaalde voorwaarden, toch zijn tewerkstelling beëindigen met het bekomen van een tijdelijke werkloosheidsuitkering. In deze blog leest u er alles over!
Huidige wetgeving
Vandaag de dag is het zo dat, om gerechtigd te zijn op een werkloosheidsuitkering, u moet voldoen aan welbepaalde voorwaarden. Een van deze voorwaarden is bepaald in artikel 44 van het Werkloosheidsbesluit en stelt dat de werknemer werkloos moet worden en blijven wegens omstandigheden onafhankelijk van zijn wil. Dit betekent dus dat de werknemer niet zelf bijgedragen mag hebben aan zijn werkloosheid.
Wanneer niet aan deze voorwaarde is voldaan, dan zal de persoon in kwestie tijdelijk geschorst worden van het recht op uitkeringen. Deze uitsluiting zal in bepaalde gevallen zelfs voor onbepaalde duur kunnen zijn, wat betekent dat de uitsluiting loopt tot dat de betrokkene een nieuwe wachttijd heeft gepresteerd en (opnieuw) onvrijwillig werkloos wordt. Dat betekent dus concreet dat wie zelf vertrekt op zijn job, ook zelf instaat voor zijn financiële overbrugging, ongeacht de reden van zijn ontslag. Dit maakt het natuurlijk bijzonder risicovol om als werknemer een tewerkstelling zelf te beëindigen met het oog op het zoeken van een nieuwe job.
Toekomstige regeling
Met de Programmawet van 18 juli 2025 – gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 29 juli 2025 – wordt het huidige, strikte uitgangspunt deels doorbroken.
Vanaf 1 maart 2026 zullen werknemers namelijk het recht krijgen om één keer in hun loopbaan ontslag te nemen én toch een werkloosheidsuitkering te ontvangen. Dit houdt dus een grote verandering in tegenover de huidige situatie waarbij een vrijwillig ontslag door de werknemer in regel leidt tot uitsluiting van het recht op een uitkering.
Voorwaarden
Er dient benadrukt te worden dat de wet hier restrictieve voorwaarden aan koppelt. Het kan immers niet de bedoeling zijn dat deze regeling ervoor zorgt dat iedereen die zelf opstapt, zonder een gegronde reden, recht krijgt op een werkloosheidsuitkering. Een maatregel in die zin zou bovendien ook niet stroken met het regeerakkoord waarin net werd gestipuleerd dat er door de regering ingezet zou worden op de versterkte activering van werkzoekenden.
De nieuwe regeling betreft dus ook maar een tijdelijke en eenmalige mogelijkheid. De werknemer die zelf ontslag neemt kan de uitsluiting van het recht op uitkering één keer tijdens zijn hele loopbaan laten omzetten in een tijdelijke toekenning van werkloosheidsuitkeringen voor een periode van maximaal 6 maanden.
Hierbij dient verder te worden genuanceerd dat de periode van 6 maanden wordt beperkt tot de periode waarvoor het recht op uitkeringen is verworven. De werknemer moet daartoe op het moment van zijn ontslag wel een beroepsverleden van minstens 3120 arbeidsdagen (of gelijkgestelde dagen) kunnen aantonen.
De periode van zes maanden kan ook worden verlengd met zes maanden wanneer de werkloze binnen de eerste drie maanden van de uitkeringsperiode een opleiding tot knelpuntberoep start én deze ook succesvol afrondt. Concreet kan in dit geval de totale uitkeringsperiode dus maximaal 12 maanden bedragen, al zal ook hier de verlenging de periode waarvoor het recht is verworven niet mogen overschrijden.
De werknemer die van deze mogelijkheid gebruik wenst te maken dient zijn vraag tot omzetting aan het werkloosheidsbureau (de RVA) te bezorgen binnen een termijn van 30 dagen nadat de beslissing tot uitsluiting van enige uitkering schriftelijk aan de werkloze ter kennis werd gebracht. De vraag tot omzetting die conform deze voorwaarden werd geformuleerd is dan ook onherroepelijk.
Doelstelling van de wetgever
Met deze wetswijziging wil de wetgever enerzijds werknemers meer loopbaanflexibiliteit bieden zonder hen bij ontslag onmiddellijk financieel te bestraffen. Mensen die dus een carrièreswitch overwegen of een rustpauze willen nemen zullen dit dan ook kunnen doen, zonder hierbij meteen volledig het recht op een werkloosheidsuitkering te verliezen.
Anderzijds wil men ook actief inzetten op de herscholing van werknemers, door hen een verlengde uitkeringsmodaliteit toe te kennen bij het volbrengen van een opleiding tot een knelpuntenberoep, om op die manier de structurele tekorten op de arbeidsmarkt gericht aanpakken.
Inwerkingtreding
Wie gebruik wenst te maken van deze mogelijkheid, doet er goed aan om nog even te wachten met het geven van zijn ontslag. De regeling treedt immers pas in werking op 1 maart 2026 en geldt uitsluitend voor tewerkstellingen die worden verlaten na 28 februari 2026. Een eerder ontslag valt nog volledig onder de huidige regels, waarbij vrijwillig ontslag doorgaans leidt tot uitsluiting van het recht op werkloosheidsuitkering.
Heeft u een verdere vragen hierover? Contacteer dan zeker een van onze expert advocaten sociaal recht zodat wij u op maat kunnen adviseren. Ook voor al uw andere vragen met betrekking tot het arbeidsrecht kan u bij ons terecht.
