Werkgever, let op bij de redactie van forumbedingen in arbeidsovereenkomsten! Of niet?

In een recent vonnis van de Nederlandstalige arbeidsrechtbank te Brussel werd een forumbeding, opgenomen in een arbeidsovereenkomst, als niet geldig beschouwd op basis van de Brussel Ibis Verordening (Verordening (EU) nr. Nr. 1215/2012 van 12 december 2012), waardoor het geen rechtgevolgen met zich meebrengt.

Forumbeding in de arbeidsovereenkomst

In de arbeidsovereenkomst werd opgenomen dat geschillen aangaande de uitvoering van de arbeidsovereenkomst uitsluitend konden worden voorgelegd aan de bevoegde Belgische rechtbanken, hetgeen een forumbeding uitmaakt. Naar aanleiding van een ontslag om dringende reden, gegeven door de werkgever, maakte de betrokken werknemer de zaak aanhangig bij de Nederlandstalige arbeidsrechtbank te Brussel, verwijzend naar het bovenvermeld forumbeding.

De werkgever betwistte echter de internationale rechtsmacht van de Belgische arbeidsrechtbank en was van oordeel dat de Duitse rechtbanken bevoegd waren om kennis te nemen van het geschil, aangezien de gewoonlijke plaats van tewerkstelling van de werknemer zich in Duitsland bevond. Het forumbeding was naar mening van de werkgever niet geldig, hetgeen de werknemer betwistte.

Redenering van de arbeidsrechtbank te Brussel

De werkgever verwees tijdens de procedure naar artikel 23 van de Brussel Ibis-verordening, waarin bepaald wordt dat een forumbeding enkel overeengekomen kan worden ná het ontstaan van het geschil én, indien het forumbeding toch gesloten werd vóór het geschil, de werknemer een supplementair forum moet worden geboden.

Aangezien het forumbeding in de voorliggende situatie werd overeengekomen in een arbeidsovereenkomst van 2011 en het geschil omtrent het ontslag om dringende reden dateerde van 2016, bevindt men zich in de tweede situatie van artikel 23 van de Brussel Ibis-verordening, wat wil zeggen dat er een supplementair forum moet worden geboden.

Het is net daar dat het schoentje knelt. Het forumbeding in de arbeidsovereenkomst bepaalt dat de geschillen uitsluitend kunnen of mogen worden voorgelegd aan de Belgische arbeidsrechtbanken. Hiermee doet het forumbeding afbreuk aan de doelstelling van de Brussel Ibis-verordening, namelijk het beschermen van de werknemer als zwakkere contractspartij. De werknemer moet immers minstens de mogelijkheid hebben om de zaak voor een rechtbank van een ander land te brengen, zoals de rechtbank van de gewone plaats van tewerkstelling.

Artikel 25, vierde lid van de Brussel Ibis-verordening bepaalt ten slotte dat (forum)bedingen die strijdig zijn met onder meer artikel 23 van de Brussel Ibis-verordening geen rechtgevolgen kunnen hebben, waardoor de Nederlandstalige arbeidsrechtbank te Brussel oordeelde dat het betrokken forumbeding niet geldig was.

Forumbedingen in arbeidsovereenkomsten: het addertje onder het gras.

Uit deze recente rechtspraak moet worden onthouden dat voorzichtig dient te worden omgegaan met de redactie van arbeidsovereenkomsten en meer bepaald met de redactie van forumbedingen.

Een ongeldig forumbeding hoeft echter niet altijd een nadeel te zijn. Indien een werknemer gedurende zijn tewerkstelling regelmatig over de grenzen heen zou werken, en zoals in de voorliggende situatie eigenlijk amper in België tewerkgesteld wordt, is een ongeldig forumbeding interessant, aangezien men op deze manier dient terug te vallen op de algemene regels van de Brussel Ibis-verordening, nl. de gewone plaats van tewerkstelling. Een werkgever zou op deze manier wel degelijk belang kunnen hebben bij een ongeldig forumbeding, hetgeen het voormelde recente vonnis zo bijzonder maakt. In dit geval ging het immers om een Duitse werkgever die deze betwisting graag in Duitsland wilde voorleggen.

Wij zijn dan ook trots dat wij deze zaak voor onze cliënt tot een goed einde hebben kunnen brengen, al is dit een uitspraak in eerste aanleg en is beroep nog mogelijk.

Indien u advies of hulp nodig heeft bij de redactie van forumbedingen, kan u steeds contact met ons opnemen. Wij staan u hierin graag bij.

 

Maxime Jeanray                                              Jana Kern
Advocaat arbeidsrecht                                  Advocaat arbeidsrecht