Het ontbreken van een (zorgvuldige) project-m.e.r.-screeningsnota kan niet hersteld worden in graad van administratief beroep

Een project-m.e.r.-screeningsnota, wat is dat?

Bij een project-m.e.r.-screening wordt onderzocht of de aanvraag al dan niet aanleiding geeft tot aanzienlijke milieu-effecten. Op basis van de project-m.e.r.-screeningsnota moet de vergunningverlenende overheid in eerste aanleg kunnen nagaan of de aanvraag aanzienlijke milieu-effecten met zich meebrengt en of de opmaak van een volwaardig project-m.e.r. al dan niet vereist is.

Deze screening wordt bij de samenstelling van het dossier bij de vergunningsaanvraag gevoegd door de vergunningsaanvrager of de architect, ofwel analoog door middel van het toepasselijke aanvraagformulier ofwel digitaal in het omgevingsloket. De project-m.e.r.-screeningsnota is een wettelijk verplicht onderdeel van het aanvraagdossier.

Een project-m.e.r.-screeningsnota dient voldoende gegevens te bevatten opdat de vergunningverlenende overheid in eerste aanleg de eventuele aanzienlijke milieueffecten van de aanvraag zorgvuldig kan beoordelen

De Raad voor Vergunningsbetwistingen bevestigde zeer recent nog in een arrest van 10 maart 2022 (nr. 2021-RvVb-0314-A) dat het louter opmaken / invullen van een project-m.e.r.-screeningsnota niet volstaat, maar dat deze nota voldoende gegevens dient te bevatten om eventuele aanzienlijke milieueffecten zorgvuldig te kunnen beoordelen.

De in de project-m.e.r.-screeningsnota verstrekte gegevens moeten toelaten dat de vergunningverlenende overheid een degelijk onderzoek voert naar mogelijke aanzienlijke milieueffecten die het aangevraagde teweeg kan brengen. Op basis van de gegevens uit de project-m.e.r.-screeningsnota dient de vergunningverlenende overheid in eerste aanleg immers te beoordelen of er al dan niet een project-m.e.r. moet worden opgesteld. Deze beoordeling dient plaats te vinden tijdens het ontvankelijkheids- en volledigheidsonderzoek in eerste administratieve aanleg.

Wie kan het ontbreken van een (zorgvuldige) project-m.e.r.-screeningsnota bij de aanvraag herstellen?

Herstelmogelijkheid door de bevoegde overheid in eerste administratieve aanleg

Er wordt al eens nagelaten om een (zorgvuldige) project-m.e.r.-screeningsnota bij de aanvraag te voegen of om dit onderdeel (zorgvuldig) in te vullen in het omgevingsloket. In voorkomend geval kan de vergunningverlenende overheid in eerste aanleg aan de aanvrager verzoeken om alsnog een (zorgvuldige) project-m.e.r.-screeningsnota bij te brengen. De vergunningverlenende overheid in eerste aanleg kan de aanvrager hierom verzoeken tijdens het ontvankelijkheids- en volledigheidsonderzoek of nadien met toepassing van de administratieve lus.

Wanneer de vergunningverlenende overheid in eerste aanleg heeft nagelaten om dit op te merken of een dergelijk verzoek aan de aanvrager te richten, tracht de vergunningverlenende overheid in tweede administratieve aanleg vaak om deze onregelmatigheid te herstellen, eveneens tijdens het ontvankelijkheids- en volledigheidsonderzoek in graad van beroep of nadien met toepassing van de administratieve lus.

Geen herstel mogelijk door de bevoegde overheid in tweede administratieve aanleg

De Raad van State heeft evenwel recent geoordeeld dat het ontbreken van een (zorgvuldige) project-m.e.r.-screeningsnota niet hersteld kan worden door de bevoegde overheid in tweede administratieve aanleg in graad van administratief beroep.

De Raad van State bevestigt de rechtspraak van de Raad voor Vergunningsbetwistingen hieromtrent en stelt dat het ontvankelijkheids- en volledigheidsonderzoek van de vergunningsaanvraag uitsluitend toekomt aan de in eerste administratieve aanleg bevoegde overheid en dat het ontvankelijkheids- en volledigheidsonderzoek in tweede administratieve aanleg betrekking heeft op ‘het beroep’. De Raad vervolgt dat, bij het ontbreken van een (zorgvuldige) project-m.e.r.-screening, de in eerste administratieve aanleg bevoegde overheid deze nota in de fase van het ontvankelijkheids- en volledigheidsonderzoek kan opvragen bij de vergunningsaanvrager of nadien, met toepassing van de administratieve lus.

Derhalve is uitsluitend de vergunningverlenende overheid in eerste administratieve aanleg bevoegd om het ontbreken van of een gebrekkige project-m.e.r.-screeningsnota bij de aanvraag te herstellen. De vergunningverlenende overheid in tweede administratieve aanleg is niet bevoegd om deze onregelmatigheid in het kader van een administratief beroep te herstellen.

Aandacht voor de project-m.e.r.-screeningsnota door de vergunningsaanvrager en/of de bevoegde overheid in eerste administratieve aanleg

Zowel de vergunningsaanvrager als de vergunningverlenende overheid in eerste administratieve aanleg dienen aldus voldoende aandacht en zorg te besteden aan de inhoud van de project-m.e.r.-screeningsnota.

De vergunningsaanvrager kan best bij aanvang een volledige en nauwkeurige project-m.e.r.-screeningsnota aan de aanvraag toevoegen.

De vergunningverlenende overheid in eerste aanleg dient tijdens het ontvankelijkheids- en volledigheidsonderzoek na te gaan of de vergunningsaanvrager een project-m.e.r.-screeningsnota heeft toegevoegd en of deze nota in voorkomend geval volledig en nauwkeurig is. Bij het ontbreken van een (zorgvuldige) project-m.e.r.-screeningsnota kan alleen de vergunningverlenende overheid in eerste administratieve aanleg deze onregelmatigheid herstellen tijdens het ontvankelijkheids- en volledigheidsonderzoek of nadien met toepassing van de administratieve lus.