7 maart 2025
Ontslag van bestuurders in een naamloze vennootschap: wat mag, wat kan en wat niet?
De ad nutum herroepbaarheid van bestuurders in een naamloze vennootschap is van aanvullend recht, althans bij een collegiaal bestuur, zoals een raad van bestuur of een raad van toezicht.
Maar hoe ver kan men hierin gaan? Kunnen de statuten de ontslagregels versoepelen of verstrengen? Wat kan er precies worden geregeld, en waar liggen de grenzen? In dit blogbericht analyseren wij de verschillende mogelijkheden en aandachtspunten.
Flexibiliteit voor de algemene vergadering
De algemene vergadering is bevoegd om bestuurders op elk moment te ontslaan zonder opgave van redenen en zonder opzegtermijn of vergoeding, tenzij de statuten anders bepalen. Dit biedt enige flexibiliteit:
- De algemene vergadering kan bij het ontslag alsnog beslissen om een vergoeding of termijn toe te kennen.
- De statuten kunnen voorzien in een algemene regel dat bestuurders recht hebben op een opzegtermijn of vergoeding bij ontslag.
- De statuten kunnen bepalen dat bestuurders enkel ontslagen kunnen worden met een bijzondere meerderheid en/of quorum.
- De statuten kunnen een motiveringsplicht opleggen bij ontslag.
Wettige reden: een absolute uitzondering
Het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (‘WVV’) bepaalt daarentegen expliciet dat een bestuurder evenwel steeds kan worden ontslagen zonder vergoeding of termijn indien er sprake is van een wettige reden. Dit ontslag:
- Vereist slechts een gewone meerderheid in de algemene vergadering.
- Kan niet worden beperkt door statutaire bepalingen over termijnen of vergoedingen.
- Kan in geval van betwisting door de rechter worden beoordeeld.
Indien de rechter oordeelt dat er geen wettige reden was, kan de bestuurder recht hebben op schadevergoeding of zelfs herstel in natura (gedwongen re-integratie). In de praktijk is dat laatste vaak niet werkbaar door de verstoorde verstandhouding tussen de vennootschap en de bestuurder.
Een naamloze vennootschap met een enige bestuurder
In een naamloze vennootschap met één enkele bestuurder gelden aanvullende regels:
- Indien de enige bestuurder statutair is benoemd, kan hij enkel ontslagen worden volgens de regels voor een statutenwijziging (een 3/4e meerderheid), zelfs al is er sprake van een wettige reden.
- Uitzondering: minderheidsaandeelhouders kunnen het ontslag van de enige bestuurder vorderen om een wettige reden (art. 7:101, §4, lid 3 WVV).
Geldt ook bij duaal bestuur
De bovenstaande principes gelden ook bij een duaal bestuur, waarbij de raad van toezicht de bestuursbevoegdheid uitoefent.
Daarentegen geldt de ad nutum herroepbaarheid niet voor de directieraad. De samenstelling, benoeming en beëindiging van de directieraad kan vrij worden geregeld in de statuten, zonder gebonden te zijn aan de voorgaande regels.
Conclusie
Het WVV biedt flexibiliteit inzake het ontslag van bestuurders in een NV. Hoewel de ad nutum herroepbaarheid nog steeds het uitgangspunt is, kan hiervan worden afgeweken door statutaire bepalingen over opzegtermijnen, vergoedingen, quorumeisen of motiveringsverplichtingen. Toch blijft één element onaantastbaar: bij een wettige reden kan een bestuurder steeds zonder vergoeding of termijn worden ontslagen.
Wenst u meer te weten over het ontslag van bestuurders in een naamloze vennootschap? Neem dan zeker contact op met onze specialisten vennootschapsrecht zodat wij u op maat kunnen adviseren. Ook voor al uw andere vragen met betrekking tot vennootschapsrecht kan u bij ons terecht.
