19 september 2024

Nieuwe regelgeving vanaf 1 januari 2025 voor ondernemingen die vaak samenwerken met onderaannemers

Vanaf 1 januari 2025 treedt een nieuwe wet in werking, dewelke onderaannemers principieel verbiedt om werk dat zij hebben aangenomen, volledig uit te besteden aan andere onderaannemers. Het doel van deze regelgeving is om wantoestanden op de arbeidsmarkt aan te pakken, zoals onder meer illegale tewerkstelling en sociale dumping, vooral binnen de bouwsector, maar ook in andere gerelateerde sectoren, zoals de vleesnijverheid en de verhuissector. U leest alles over deze wijzigingen in deze blog.

Wat verandert er concreet?

In de bouwsector wordt men vaak geconfronteerd met verschillende niveaus van subcontractanten. Dit leidt er vaak toe dat de bouwheer het overzicht verliest over de ondernemingen en werknemers die het werk uiteindelijk uitvoeren. Maar niet alleen voor de bouwheer kan dit negatieve gevolgen hebben, maar ook voor de werknemers zelf. Op deze manier wordt immers sociale dumping in de hand gewerkt en heeft men een minder goed zicht op de arbeidsomstandigheden waarin er gewerkt wordt.

Het zijn precies deze verslechterende arbeidsomstandigheden die de wetgever ertoe geleid hebben om in te grijpen. De wetgever wou immers voorzien in een systeem of een regel waardoor er meer controle is op de bescherming van de werknemers.

Concreet zullen onderaannemers niet langer toegestaan zijn om de uitvoeringswerkzaamheden die zij aannemen in hun volledigheid verder uit te besteden. Zij mogen ook niet louter en alleen de coördinatie van de werken behouden, zonder een daadwerkelijke bijdrage te leveren aan de uitvoering van de betreffende werken.

Voor de verhuissector voorziet de nieuwe wet overigens ook in een bijkomende drempel. In deze sector zal er vanaf 1 januari 2025 een beperking tot drie niveaus van onderaanneming gelden, tenzij een koninklijk besluit zou worden aangenomen waarin een afwijking wordt voorzien. De verhuissector zal vanaf 1 januari 2025 ook een gelijkaardige regeling krijgen als in de bouwsector, waarbij eveneens een hoofdelijke aansprakelijkheid tot betaling van loonschulden en sociale schulden van de onderaannemer van toepassing zal zijn.

Bestaan er uitzonderingen?

Er zijn geen uitdrukkelijke uitzonderingen opgenomen in de nieuwe wetgeving, maar wie de wettekst zorgvuldig leest, zal merken dat het verbod niet zo streng geïnterpreteerd moet worden dan initieel gedacht.

De wetgever verbiedt immers niet dat hoofdaannemers nog onderaannemers inschakelen. Dit mag ook na de wetswijziging uiteraard nog altijd. De hoofdaannemer mag nog steeds onderaannemers inschakelen en onderaannemers mogen nog steeds een deel van hun werk uitbesteden, maar enkel voor zover het niet het geheel van de overeengekomen werkzaamheden betreft.

Een hoofdaannemer van een kantoorgebouw mag bijvoorbeeld een onderaannemer inschakelen om het sanitair gedeelte voor zijn rekening te nemen en deze onderaannemer mag op zijn beurt nog steeds een gespecialiseerde onderaannemer inschakelen voor bijvoorbeeld de betegeling van het sanitair gedeelte, op voorwaarde dat minstens een deel van het sanitair gedeelte door de onderaannemer wordt uitgevoerd.

Welke sancties worden er gekoppeld aan een overtreding van de nieuwe wet?

Indien u als onderneming het principiële verbod zou schenden, dan worden er zware sancties aan gekoppeld. Het Sociaal Strafwetboek werd in dat kader aangepast en een schending zal worden beschouwd als een inbreuk van niveau 4 (dit is het hoogste niveau), waardoor er gevangenisstraffen en geldboeten tot wel 48.000 EUR kunnen worden opgelegd. Daarnaast kunnen ook de werknemers bepaalde schadevergoedingen vorderen, waardoor de kostprijs van een eventuele schending van het principiële verbod bijzonder hoog kan oplopen.

Voorlopig is het nog koffiedik kijken hoe de sociale inspecties en de rechtbanken zullen kijken naar de nieuwe regelgeving en dus zullen omgaan met dergelijke inbreuken na 1 januari 2025.

Welke acties kan u ondernemen?

De wet wordt beschouwd als een wet van openbare orde. Dit wil zeggen dat de wet niet op contractuele wijze kan worden uitgesloten en dat de wet steeds voorrang zal hebben op de overeenkomsten die werden gesloten. Men kan met andere woorden geen clausule bedingen waarin gesteld wordt dat de onderaannemer de volledige opdracht mag uitbesteden aan een andere onderaannemer, zelfs niet indien de coördinatie van de opdracht volledig bij de eerste onderaannemer zou blijven.

Op deze manier tracht de wetgever de zogenaamde financiële onderaanneming in te perken en overbodige niveaus in de keten van onderaanneming te laten verdwijnen.

Onderaannemers zouden eventueel wel kunnen overwegen om de partijen, waaraan zij een deel van de werkzaamheden willen uitbesteden, onmiddellijk bij de hoofdovereenkomst te betrekken zodat er transparantie komt in de wijze waarop er wordt gewerkt. Uiteindelijk is dit ook een van de doelstellingen van de wetgever.

Het is dan ook van essentieel belang dat alle betrokken partijen in de bouwsector, verhuissector of de sector van de vleesnijverheid zich bewust zijn van deze nieuwe regelgeving en de invloed die het zal hebben op de manier waarop opdrachten worden uitgevoerd en de onderneming werkt. Ondernemingen zullen zich moeten aanpassen aan deze nieuwe juridische realiteit om inbreuken te vermijden. Tegen 1 januari 2025 moet men ten laatste in regel zijn met de nieuwe wetgeving.

Indien u nog vragen zou hebben omtrent onderaanneming en/of de verplichtingen die voortvloeien uit de nieuwe wetgeving, kan u steeds terecht bij onze specialisten arbeidsrecht.

Maxime Jeanray & Jana Kern

Ilse De Geyter

Ilse De Geyter is in de expertise bouw- en vastgoedrecht actief in bouwgeschillen en huur verhuur van onroerend goed. Haar directe communicatie, daadkracht en persoonlijke ervaring in eigen bouwprojecten komen van pas bij (zowel minnelijke als gerechtelijke) expertises en de opvolging van bouwgeschillen. Zij staat verschillende cliënten bij in de huur verhuur van vastgoed. In de expertise ondernemingsrecht is zij actief in contractenrecht, commerciële geschillen, tuchtrecht en incasso.

Zij is proactief, direct, resultaatgericht en nabij in de uitvoering.

Ilse De Geyter - Advocaat bouwrecht en vastgoedrecht

Jana Kern

Zij staat vooral de ondernemer, maar ook de werknemer bij in binnen- en buitenland, en dit in 6 talen. Deze meertalige ondersteuning zorgt ervoor dat internationale ondernemingen op maat worden geholpen in hun eigen taal.

Zij is energiek, perfectionistisch en gedreven om ieder project tot een goed einde te brengen.

Jana Kern - Advocaat Social recht en arbeidsrecht

Frederic Rosiers

Frederic Rosiers is actief in de praktijkgebieden “vennootschaps- en ondernemingsrecht” en “bouw, vastgoed en projectontwikkeling”. Hij behandelt dossiers inzake aandeelhoudersgeschillen, aandelentransacties, distributierecht en vastgoedtransacties, met inbegrip van erfpacht- vruchtgebruik- en opstalconstructies. Door zijn ervaring en pragmatische aanpak vertalen de contracten het bereikte commerciële evenwicht en anticiperen zij op mogelijke geschillen. Als opgeleid bemiddelaar worden geschillen indien mogelijk buiten de rechtbank om geregeld.

Frederic Rosiers - Advocaat bouwrecht en vastgoedrecht - ondernemingsrecht en vennootschapsrecht

Reiner Tijs

Reiner Tijs is gespecialiseerd in het overheidsrecht en het omgevingsrecht (ruimtelijke ordening, stedenbouw en milieu). Hij kan bogen op ruime expertise, jarenlange ervaring en een breed netwerk.

Reiner Tijs - Advocaat overheidsrecht en omgevingsrecht

Frédéric Dupon

Hij behandelt vooral dossiers die verband houden met het verbintenissenrecht, het bouwrecht en het handels- en economisch recht in ruime zin, met inbegrip van het zeerecht.

Frédéric Dupon - Advocaat bouwrecht, vastgoedrecht en ondernemingsrecht

Sidney Van Wellen

Sidney Van Wellen studeerde in 2013 af als Master in de Rechten aan de Universiteit te Antwerpen en is sindsdien advocaat aan de Antwerpse Balie. Hij is advocaat bij Forum Advocaten sedert september 2018.

Hij is pragmatisch en betrokken om zo het best mogelijke resultaat te bereiken.

Sidney Van Wellen - Advocaat bouwrecht, vastgoedrecht en ondernemingsrecht

Joram Maes

Joram Maes studeerde in 2015 af aan de Universiteit te Antwerpen als Master in de rechten en begon zijn carrière als advocaat in januari 2016 bij Forum Advocaten.

Hij is enthousiast, creatief en openhartig, eigenschappen die hij ook overbrengt in de behandeling van dossiers.

Joram Maes - Advocaat bouwrecht, overheidsrecht en omgevingsrecht

Annelies Janssen

Annelies Janssen behaalde in 2016 de titel van Master in de rechten aan de Universiteit van Antwerpen na in 2015 een Erasmus programma te hebben gevolgd in Zweden (Uppsala University).

Zij is optimistisch, warmhartig en oprecht.

Annelies Janssen - Advocaat bouwrecht en vastgoedrecht

Maxime Jeanray

Maxime behaalde in 2016 de titel van Master in de rechten aan de Universiteit van Antwerpen.

Hij is flexibel, positief en zet zijn schouders vol engagement onder verschillende projecten.

Maxime Jeanray - Advocaat Arbeidsrecht en sociaal recht

Inge van den Dorpel

Inge studeerde, na een eerdere opleiding aan het Koninklijk Muziekconservatorium te Brussel en een opleiding vertaler aan de Universiteit van Antwerpen, in 2016 af aan de Vrije Universiteit Brussel als Master in de rechten en begon haar carrière als advocaat in juni 2016 aan de balie Brussel.

Inge van den Dorpel - Advocaat Bouwrecht, omgevingsrecht en overheidsrecht

Maarten Verboven

Maarten is in 2017 afgestudeerd als Master in de rechten aan de Universiteit te Antwerpen na tevens een opleiding Rechtspraktijk aan de Karel de Grote Hogeschool te Antwerpen te hebben voltooid.

Hij is sociaal, gedreven en volhardend.

Maarten Verboven - Advocaat vastgoedrecht en ondernemingsrecht

Geert de Hoon

Geert is advocaat bij Forum Advocaten sinds oktober 2019 en legt zich binnen het kantoor hoofdzakelijk toe op bijstand aan KMO’s en vrije beroepen in het burgerlijk recht en het ondernemingsrecht. Hij staat cliënten bij tijdens de opmaak van contracten, onderhandelingen en adviesverlening alsook tijdens het voeren van procedures voor de burgerlijke hoven en rechtbanken. Verder staat hij cliënten graag bij in dossiers inzake het onderwijsrecht.

Geert de Hoon - Advocaat bouwrecht en ondernemingsrecht

Roxanne Verelst

Roxanne behandelt binnen het kantoor hoofdzakelijk dossiers met betrekking tot de bijstand van KMO’s, particulieren en vrije beroepen in burgerlijke en handelszaken, alsook zaken binnen het vennootschapsrecht en het vastgoedrecht.

Roxanne Verelst - Advocaat ondernemingsrecht en vennootschapsrecht

Justine Heureux

Justine behaalde in 2020 de titel van Master in de rechten aan de Universiteit van Antwerpen en in 2021 de titel van Master in het vennootschapsrecht aan de Katholieke Universiteit van Leuven.

Justine is oprecht, warmhartig en enthousiast. Zij behandelt uw dossier met veel zorg.

Justine Heureux - Advocaat vennootschapsrecht

Inne Royackers

Inne Royackers behaalde in juni 2022 met onderscheiding de titel van Master in de Rechten aan de Katholieke Universiteit Leuven, waarbij ze zich specialiseerde in het privaat- en strafrecht. Gedurende haar opleiding studeerde ze een half jaar aan l’Université Jean Moulin III te Lyon (Frankrijk). Haar masterscriptie schreef ze onder het promotorschap van prof. dr. B. Tilleman over de aansprakelijkheid van bouwactoren in een bouwteam.

Sinds september 2022 is Inne ingeschreven als advocaat aan de Antwerpse balie. Bij Forum Advocaten legt ze zich vooral toe op bouw- en vastgoedrecht.

Inne Royackers - Advocaat bouwrecht, vastgoedrecht en ondernemingsrecht

Jill Naets

Inne Royackers behaalde in juni 2022 met onderscheiding de titel van Master in de Rechten aan de Katholieke Universiteit Leuven, waarbij ze zich specialiseerde in het privaat- en strafrecht. Gedurende haar opleiding studeerde ze een half jaar aan l’Université Jean Moulin III te Lyon (Frankrijk). Haar masterscriptie schreef ze onder het promotorschap van prof. dr. B. Tilleman over de aansprakelijkheid van bouwactoren in een bouwteam.

Sinds september 2022 is Inne ingeschreven als advocaat aan de Antwerpse balie. Bij Forum Advocaten legt ze zich vooral toe op bouw- en vastgoedrecht.

Jill Naets - Advocaat arbeidsrecht en sociaal recht

Yani Brems

Yani Brems behaalde in 2023 de titel van Master in de rechten aan de Universiteit van Antwerpen. Zij is advocaat bij Forum advocaten sinds mei 2024 en behandelt binnen het kantoor vooral dossiers inzake ruimtelijke ordening en stedenbouw.

Yani Brems - Advocaat bouwrecht en omgevingsrecht