7 maart 2024

Versnelling van procedures met betrekking tot windturbines en complexe projecten

Twee weken geleden gaf de Vlaamse decreetgever te kennen de annulatieprocedure bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen te willen versnellen in het windturbinecontentieux. Vorige week diende de Vlaamse decreetgever een ander ontwerp van decreet in waarbij de bevoegdheid om kennis te nemen van beroepen tegen voorkeursbesluiten wordt overgeheveld van de Raad van State naar de Raad voor Vergunningsbetwistingen, en tegelijkertijd de behandelingstijd van het beroep aanzienlijk wordt ingekort.

Deze blog somt de voornaamste wijzigingen op die de decreetgever wenst door te voeren met het ontwerp van “decreet tot wijziging van het decreet van 4 april 2014 betreffende de organisatie en de rechtspleging van sommige Vlaamse bestuursrechtscolleges en het decreet van 25 april 2014 betreffende complexe projecten, wat betreft het optimaliseren van de regelgeving inzake complexe projecten”.

Let op: dit betreft slechts een ontwerp. Wij volgen de evolutie verder voor u op.

Uitbreiding bevoegdheid Raad voor Vergunningsbetwistingen

Het “voorkeursbesluit”

Voor projecten van groot maatschappelijk en ruimtelijk-strategisch belang werden in het decreet van 25 april 2014 betreffende complexe projecten drie beslissingsmomenten verankerd: de startbeslissing, het voorkeursbesluit en het projectbesluit. Een procesnota dient over de samenhang tussen deze drie beslissingen te waken.

Het voorkeursbesluit is de beslissing die tot stand komt na het uitvoeren van een alternatievenonderzoek. Dit onderzoek wordt afgesloten met een alternatievenonderzoeksnota.

In het voorkeursbesluit wordt een definitieve keuze gemaakt voor één alternatief, dat dan nadien verder zal worden uitgewerkt. Het is op basis van het alternatievenonderzoek en het voorkeursbesluit dat dan een projectbesluit wordt genomen met de definitieve planologische en vergunningsmatige effecten.

In het Decreet Complexe Projecten heeft de decreetgever ervoor gekozen dat het beroep tegen een definitief vastgesteld projectbesluit geen betrekking meer kan hebben op de inhoud en de rechtsgevolgen van het voorkeursbesluit. Daaruit volgt dat eens de beroepstermijn tegen het voorkeursbesluit is verstreken, de inhoud ervan niet meer kan worden aangevochten door het projectbesluit aan te vechten.

Nieuwe bevoegdheid Raad voor Vergunningsbetwistingen

Op heden kunnen zowel het voorkeursbesluit als het projectbesluit aangevochten worden bij de Raad van State. Deze bevoegdheid van de Raad van State zal uiterlijk op 31 december 2024 overgeheveld worden naar de Raad voor Vergunningsbetwistingen.

Omwille van het groot maatschappelijk en ruimtelijk-strategisch belang van complexe projecten wordt nu in het DBRC-decreet (het decreet van 4 april 2014 betreffende de organisatie en de rechtspleging van sommige Vlaamse bestuursrechtscolleges) opgenomen dat de Raad voor Vergunningsbetwistingen de beroepen die ingesteld worden tegen voorkeursbesluiten bij voorrang dient te behandelen, en dit binnen een ordetermijn van zes maanden.

De versnelde annulatieprocedure tegen het voorkeursbesluit moet voorkomen dat het nemen van een definitief projectbesluit niet nodeloos wordt vertraagt. Complexe projecten in de zin van het decreet zijn projecten van groot maatschappelijk en ruimtelijk strategisch belang. Om die reden wenst de decreetgever dat deze beroepen prioritair worden behandeld binnen het beperkte tijdsbestek van zes maanden.

Het versnellen van de annulatieprocedure gebeurt door de verzoekende partij niet langer een termijn te verlenen voor het indienen van een schriftelijk weerwoord na het schriftelijk antwoord van de verweerder.

De Raad van State merkte op dat er geen redelijke verantwoording wordt gegeven om aan de verzoekende partij deze procedurele waarborg te ontnemen. In de reguliere procesvoering krijgt de verzoekende partij een termijn om een standpunt te kunnen innemen nadat ze kennis heeft kunnen nemen van het administratief dossier en de antwoorden van de verwerende partij die op dat administratief dossier steunen. De Raad van State stelt vast dat de decreetgever daardoor ingrijpt in de wapengelijkheid tussen de partijen ten nadele van de verzoekende partij.

Volgens de Raad van State is deze verkorte annulatieprocedure onverzoenbaar met het recht op tegenspraak en de wapengelijkheid zoals neergelegd in het Verdrag van Aarhus, het Verdrag betreffende de Europese Unie, het Handvest van de Grondrechten van de Europese Unie en de project-MER-richtlijn. Aldus zou er volgens de Raad van State toch een mogelijkheid tot schriftelijke repliek moeten worden voorzien in de procedure.

Om deze reden heeft de decreetgever het ontwerp van decreet aangepast en werd de mogelijkheid ingelast voor de partijen om te vragen het beroep te behandelen conform de reguliere annulatieprocedure. Evenwel is de verplichting voor de Raad voor Vergunningsbetwistingen om een arrest te vellen binnen een ordetermijn van zes maanden na de neerlegging van het verzoekschrift behouden.

Dit is niet het enige ontwerp van decreet waarbij de Vlaamse wetgever de Raad voor Vergunningsbetwistingen een behandeling bij voorrang oplegt van bepaalde dossiers en waarbij de behandelingstermijn aanzienlijk wordt ingekort. Er kan in deze context ook verwezen worden naar het ontwerp van decreet dat een week eerder ingediend werd op 19 februari 2024. Ook daarin voorziet de wetgever in een behandeling bij voorrang door de Raad voor Vergunningsbetwistingen van procedures die betrekking hebben op de inplanting van windturbines. Hier is voorzien in een ordetermijn van negen maanden. (zie het Ontwerp van decreet tot wijziging van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, het decreet van 4 april 2014 betreffende de organisatie en de rechtspleging van sommige Vlaamse bestuursrechtscolleges, en het decreet van 25 april 2014 betreffende de omgevingsvergunning, wat betreft de inplanting van windturbines)

Inhoudelijke aanvullingen van het decreet complexe projecten

Ook het decreet complexe projecten aangepast om de procedures te optimaliseren en de realisatie van de complexe projecten te versnellen.

Het ontwerp voorziet onder meer in volgende regelingen:

  • In de procesnota worden de procesverantwoordelijke en de bij de beoordeling van de complexe projecten verantwoordelijke actoren niet langer vermeld.
  • In de onderzoeksfase wordt de inhoud en het niveau van detail waaraan de alternatievenonderzoeksnota moet beantwoorden aangepast. Detaillering in het onderzoek die niet van belang is

bij het te nemen voorkeursbesluit wordt verschoven naar de fase van de uitwerking van het project. De reikwijdte en het niveau van detail waaraan een plan MER dient te beantwoorden zal in functie daarvan worden aangepast.

  • Bij het bepalen van de inhoud van het plan MER zal ook de alternatievenonderzoeksnota mee betrokken dienen te worden. Er zal eveneens rekening moeten gehouden worden met de adviezen en de opmerkingen van het publiek en met de beslissing van de bevoegde dienst voor milieueffectenrapportage.
  • In de onderzoeksfase en in de uitwerkingsfase wordt ook de informatie die de procesverantwoordelijke dient te bezorgen aan de adviesinstanties aangepast.
  • Er wordt bepaald of de inzage van het ontwerp van voorkeursbesluit en van het ontwerp van plan-MER en van het ontwerp van projectbesluit tijdens het openbaar onderzoek analoog of digitaal moet gebeuren.
  • In de uitwerkingsfase wordt de inhoud van de projectonderzoeksnota gewijzigd. Tevens wordt bepaald wanneer deze nota kan gelden voor verschillende projectbesluiten.
  • Het gemeentewegendecreet wordt op het voorafgaande afgestemd, zodat geen beslissing van de gemeenteraad meer nodig is.

Bent u betrokken bij de realisatie van complexe projecten of windturbineprojecten, en wenst u bijstand in het doorlopen van de administratieve of jurisdictionele procedure? Contacteer dan zeker één van onze specialisten omgevingsrecht.

Ilse De Geyter

Ilse De Geyter is in de expertise bouw- en vastgoedrecht actief in bouwgeschillen en huur verhuur van onroerend goed. Haar directe communicatie, daadkracht en persoonlijke ervaring in eigen bouwprojecten komen van pas bij (zowel minnelijke als gerechtelijke) expertises en de opvolging van bouwgeschillen. Zij staat verschillende cliënten bij in de huur verhuur van vastgoed. In de expertise ondernemingsrecht is zij actief in contractenrecht, commerciële geschillen, tuchtrecht en incasso.

Zij is proactief, direct, resultaatgericht en nabij in de uitvoering.

Ilse De Geyter - Advocaat bouwrecht en vastgoedrecht

Jana Kern

Zij staat vooral de ondernemer, maar ook de werknemer bij in binnen- en buitenland, en dit in 6 talen. Deze meertalige ondersteuning zorgt ervoor dat internationale ondernemingen op maat worden geholpen in hun eigen taal.

Zij is energiek, perfectionistisch en gedreven om ieder project tot een goed einde te brengen.

Jana Kern - Advocaat Social recht en arbeidsrecht

Frederic Rosiers

Frederic Rosiers is actief in de praktijkgebieden “vennootschaps- en ondernemingsrecht” en “bouw, vastgoed en projectontwikkeling”. Hij behandelt dossiers inzake aandeelhoudersgeschillen, aandelentransacties, distributierecht en vastgoedtransacties, met inbegrip van erfpacht- vruchtgebruik- en opstalconstructies. Door zijn ervaring en pragmatische aanpak vertalen de contracten het bereikte commerciële evenwicht en anticiperen zij op mogelijke geschillen. Als opgeleid bemiddelaar worden geschillen indien mogelijk buiten de rechtbank om geregeld.

Frederic Rosiers - Advocaat bouwrecht en vastgoedrecht - ondernemingsrecht en vennootschapsrecht

Reiner Tijs

Reiner Tijs is gespecialiseerd in het overheidsrecht en het omgevingsrecht (ruimtelijke ordening, stedenbouw en milieu). Hij kan bogen op ruime expertise, jarenlange ervaring en een breed netwerk.

Reiner Tijs - Advocaat overheidsrecht en omgevingsrecht

Frédéric Dupon

Hij behandelt vooral dossiers die verband houden met het verbintenissenrecht, het bouwrecht en het handels- en economisch recht in ruime zin, met inbegrip van het zeerecht.

Frédéric Dupon - Advocaat bouwrecht, vastgoedrecht en ondernemingsrecht

Sidney Van Wellen

Sidney Van Wellen studeerde in 2013 af als Master in de Rechten aan de Universiteit te Antwerpen en is sindsdien advocaat aan de Antwerpse Balie. Hij is advocaat bij Forum Advocaten sedert september 2018.

Hij is pragmatisch en betrokken om zo het best mogelijke resultaat te bereiken.

Sidney Van Wellen - Advocaat bouwrecht, vastgoedrecht en ondernemingsrecht

Joram Maes

Joram Maes studeerde in 2015 af aan de Universiteit te Antwerpen als Master in de rechten en begon zijn carrière als advocaat in januari 2016 bij Forum Advocaten.

Hij is enthousiast, creatief en openhartig, eigenschappen die hij ook overbrengt in de behandeling van dossiers.

Joram Maes - Advocaat bouwrecht, overheidsrecht en omgevingsrecht

Annelies Janssen

Annelies Janssen behaalde in 2016 de titel van Master in de rechten aan de Universiteit van Antwerpen na in 2015 een Erasmus programma te hebben gevolgd in Zweden (Uppsala University).

Zij is optimistisch, warmhartig en oprecht.

Annelies Janssen - Advocaat bouwrecht en vastgoedrecht

Maxime Jeanray

Maxime behaalde in 2016 de titel van Master in de rechten aan de Universiteit van Antwerpen.

Hij is flexibel, positief en zet zijn schouders vol engagement onder verschillende projecten.

Maxime Jeanray - Advocaat Arbeidsrecht en sociaal recht

Inge van den Dorpel

Inge studeerde, na een eerdere opleiding aan het Koninklijk Muziekconservatorium te Brussel en een opleiding vertaler aan de Universiteit van Antwerpen, in 2016 af aan de Vrije Universiteit Brussel als Master in de rechten en begon haar carrière als advocaat in juni 2016 aan de balie Brussel.

Inge van den Dorpel - Advocaat Bouwrecht, omgevingsrecht en overheidsrecht

Maarten Verboven

Maarten is in 2017 afgestudeerd als Master in de rechten aan de Universiteit te Antwerpen na tevens een opleiding Rechtspraktijk aan de Karel de Grote Hogeschool te Antwerpen te hebben voltooid.

Hij is sociaal, gedreven en volhardend.

Maarten Verboven - Advocaat vastgoedrecht en ondernemingsrecht

Geert de Hoon

Geert is advocaat bij Forum Advocaten sinds oktober 2019 en legt zich binnen het kantoor hoofdzakelijk toe op bijstand aan KMO’s en vrije beroepen in het burgerlijk recht en het ondernemingsrecht. Hij staat cliënten bij tijdens de opmaak van contracten, onderhandelingen en adviesverlening alsook tijdens het voeren van procedures voor de burgerlijke hoven en rechtbanken. Verder staat hij cliënten graag bij in dossiers inzake het onderwijsrecht.

Geert de Hoon - Advocaat bouwrecht en ondernemingsrecht

Roxanne Verelst

Roxanne behandelt binnen het kantoor hoofdzakelijk dossiers met betrekking tot de bijstand van KMO’s, particulieren en vrije beroepen in burgerlijke en handelszaken, alsook zaken binnen het vennootschapsrecht en het vastgoedrecht.

Roxanne Verelst - Advocaat ondernemingsrecht en vennootschapsrecht

Justine Heureux

Justine behaalde in 2020 de titel van Master in de rechten aan de Universiteit van Antwerpen en in 2021 de titel van Master in het vennootschapsrecht aan de Katholieke Universiteit van Leuven.

Justine is oprecht, warmhartig en enthousiast. Zij behandelt uw dossier met veel zorg.

Justine Heureux - Advocaat vennootschapsrecht

Inne Royackers

Inne Royackers behaalde in juni 2022 met onderscheiding de titel van Master in de Rechten aan de Katholieke Universiteit Leuven, waarbij ze zich specialiseerde in het privaat- en strafrecht. Gedurende haar opleiding studeerde ze een half jaar aan l’Université Jean Moulin III te Lyon (Frankrijk). Haar masterscriptie schreef ze onder het promotorschap van prof. dr. B. Tilleman over de aansprakelijkheid van bouwactoren in een bouwteam.

Sinds september 2022 is Inne ingeschreven als advocaat aan de Antwerpse balie. Bij Forum Advocaten legt ze zich vooral toe op bouw- en vastgoedrecht.

Inne Royackers - Advocaat bouwrecht, vastgoedrecht en ondernemingsrecht

Jill Naets

Jill Naets behaalde in 2023 met onderscheiding de titel van Master in de Rechten aan de Universiteit Antwerpen, waarbij ze zich specialiseerde in het sociaal recht en het strafrecht. Eerder behaalde ze ook de professionele bachelor bedrijfsmanagement – rechtspraktijk aan de Karel de Grote Hogeschool te Antwerpen.

Ze is sinds 2023 advocaat bij Forum Advocaten en ze legt zich binnen het kantoor vooral toe op het sociaal recht (arbeidsrecht en socialezekerheidsrecht). Ze is behulpzaam, nauwkeurig en proactief.

Jill Naets - Advocaat arbeidsrecht en sociaal recht

Yani Brems

Yani Brems behaalde in 2023 de titel van Master in de rechten aan de Universiteit van Antwerpen. Zij is advocaat bij Forum advocaten sinds mei 2024 en behandelt binnen het kantoor vooral dossiers inzake ruimtelijke ordening en stedenbouw.

Yani Brems - Advocaat bouwrecht en omgevingsrecht