Wie ligt er (nog) wakker van padellen?

Padelvelden zijn immens populair, maar veroorzaken ook heel wat commotie. Welke regelgeving is er eigenlijk van toepassing op padelvelden en welke invloed heeft deze op de beheersing van (geluids)hinder? We onderzoeken het in deze blog.

Padel in het vizier

De vraag naar padelvelden blijft groeien. De inrichting van deze padelterreinen gaat echter niet zonder slag of stoot. Padelclubs worden geconfronteerd met klachten van buren en recent nog besliste een rechter in kort geding dat een Brugse tennis- en padelclub niet langer ’s avonds en op zondag padel mag spelen.

De roep om een regelgevend kader om de geluidsimpact van padel te beperken wordt paradoxaal genoeg luider. De Vlaamse minister van Omgeving lijkt alvast niet van plan om de Vlaamse regelgeving aan te passen en verwijst naar de gemeentelijke bevoegdheden om in te grijpen. In het parlement werd een voorstel van resolutie ingediend over het ondersteunen van de lokale besturen bij het duurzaam inplannen van terreinen voor de padelsport.

Aanleiding genoeg om eens dieper in te gaan op de problematiek en om uit te zoeken hoe de regelgeving nu precies in elkaar steekt.

De geluidsimpact van padel

Padel is een racket- en balsport die lijkt op een mix van tennis en squash en met vier spelers in een glazen constructie wordt gespeeld. De glazen constructie, het grote aantal spelers en het niet-seizoensgebonden karakter van padel zorgt voor een hoge slag- en geluidsintensiteit. Padel wordt daarom door heel wat buurtbewoners ervaren als een continue en rustverstorende geluidsbelasting.

Voorstel van resolutie

Op 17 september 2021 dienden een aantal parlementsleden een voorstel van resolutie in. Hierin wordt gepleit voor een goede ondersteuning van gemeenten bij het inplannen (en vergunnen) van padelterreinen. Er wordt tevens specifieke aandacht gevraagd voor de situatie waarin er geen nieuwe omgevingsvergunning nodig is.

Aan de Vlaamse regering wordt gevraagd om lokale besturen te ondersteunen aan de hand van een op te stellen lijst met aandachtspunten en aanbevelingen. Het gaat onder meer over de inspraak van omwonenden, een realistische inschatting van de geluidsimpact via geluidsstudies, de oriëntatie van de terreinen, de afstand tot de dichtstbijzijnde woning of de mogelijke verkeersimpact.

Hierna bekijken we het bestaande regelgevend kader op het vlak van vergunningen.

Bestaand regelgevend kader

Omgevingsvergunning voor stedenbouwkundige handelingen

Voor de aanleg van padelterreinen – en sportterreinen in het algemeen – bestaat geen specifieke regelgeving. Wel is de aanleg van een padelterrein vergunningsplichtig op grond van artikel 4.2.1 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening.

Een omgevingsvergunning is in principe evenwel niet noodzakelijk wanneer een bestaand sport- of recreatieterrein, bijvoorbeeld een tennisterrein, wordt omgevormd naar één of meerdere padelterreinen. Deze vrijstelling geldt onder bepaalde voorwaarden, bijvoorbeeld wanneer de aanleg niet strijdig is met stedenbouwkundige voorschriften of er geen milieueffectenrapport, passende beoordeling of mobiliteitsstudie moet worden opgemaakt.

De aanleg van een padelterrein in een bestaande sporthal is – eveneens onder voorwaarden – vrijgesteld van de vergunningsplicht indien er geen stabiliteitswerken moeten worden uitgevoerd.

Indien een vergunning noodzakelijk is, dan zal zij beoordeeld worden op grond van de heersende voorschriften. Bij de aanvraag van een padelterrein moet er dan op gelet worden dat de functie, zijnde sport- en recreatie, past binnen de geldende bestemmingsvoorschriften. Slechts in uitzonderlijke gevallen bestaat de mogelijkheid om een zonevreemde functiewijziging te verkrijgen voor padelterreinen in een bestaand gebouw dat geen sport- of recreatiefunctie heeft.

Geen omgevingsvergunning voor de exploitatie

Voor de exploitatie van padelterreinen is er in beginsel geen omgevingsvergunning of melding nodig, aangezien een padelterrein geen hinderlijke inrichting of activiteit is volgens VLAREM. De uitzondering hierop vormen padelterreinen die behoren tot een samenhangend geheel met één of meer als hinderlijk ingedeelde inrichtingen.

Wat dan met de (geluids)hinder?

De gemeente beschikt over een aantal instrumenten om de geluidsimpact van padelterreinen naar de omgeving toe te beperken.

De beste preventieve bescherming tegen hinder lijkt voorhanden te zijn wanneer volledig nieuwe padelterreinen worden aangelegd. Immers, indien een omgevingsvergunning voor de aanleg van nieuwe padelterreinen noodzakelijk is, dan dient de geluidshinder beoordeeld te worden in het kader van de toets aan de goede ruimtelijke ordening (op basis van artikel 4.3.1 VCRO). De vergunning kan dan – in geval van onaanvaardbare geluidshinder – geweigerd worden of er kunnen voorwaarden worden opgelegd om de geluidshinder te beperken.

De situatie is anders wanneer een bestaand sportterrein zal worden heringericht als padelterrein. In dat geval is er mogelijk geen omgevingsvergunning meer nodig en kan de gemeente ervoor opteren om de aanleg van padelterreinen – weliswaar op algemene wijze – te regelen in een stedenbouwkundige verordening. Hierin kunnen onder andere bindende voorschriften over de minimale afstand tot andere bebouwing of geluidskwaliteit worden opgenomen. De gemeente of stad kan er eveneens voor kiezen om de herinrichting naar een padelterrein meldingsplichtig te maken. In de meldingsakte zouden dan specifieke voorwaarden kunnen worden opgelegd om eventuele (geluids)hinder te beperken.  

Daarnaast kan de gemeente een politiereglement opstellen over de uitbating van padelterreinen. Denk maar aan geluidsnormen of een verbod om op bepaalde tijdstippen te exploiteren.

Zelfs indien de exploitant vergunningstechnisch met alles in orde is, dan nog is het niet toegestaan om overdreven burenhinder te veroorzaken. De beoordeling hiervan komt evenwel toe aan de (vrede)rechter die zulks in concreto zal moeten beoordelen en die in voorkomend geval ook maatregelen kan bevelen om de hinder terug te brengen tot normale proporties.

Besluit

Padel is een populaire maar luide sport. Voor de inrichting ervan moet worden teruggevallen op de bestaande regelgevende kaders voor omgevingsvergunningen en milieu, alsook de gemeentelijke instrumenten om eventuele geluidshinder te beperken.

De aanleg van padelterreinen is in beginsel vergunningsplichtig, maar vele terreinen ontsnappen de dans doordat zij louter worden heringericht. In dat geval dient te worden teruggegrepen naar een eventuele gemeentelijke stedenbouwkundige verordening of politiereglement.  

Uiteraard kan tegen (overdreven vormen van) (geluids)hinder ook geageerd worden bij de burgerlijke rechter, net zoals het geval was voor de Brugse tennis- en padelclub.

Heeft u vragen over de inrichting van padelvelden of over de daarmee verbonden (geluids- en/of licht)hinder? Neem dan zeker contact op met onze specialisten overheids- en omgevingsrecht zodat wij u op maat kunnen adviseren.

Amber Simons & Reiner Tijs