22 juni 2020

Categorieën: Vennootschapsrecht

Bewijsrecht: begin van bewijs door geschrift en bekentenis. Eén pot nat?

In een gerechtelijke procedure kunnen verschillende soorten bewijsmiddelen worden aangewend. De laatste jaren heeft een evolutie in de rechtspraak er echter voor gezorgd dat het begin van bewijs door geschrift en de bekentenis naar elkaar zijn toegegroeid. Maar is deze evolutie wel wenselijk?

 

Een onregelmatige overeenkomst

Een overeenkomst komt in principe tot stand van zodra er wilsovereenstemming is tussen partijen. Niettemin stellen partijen vaak een onderhandse akte op om bij geschillen het bestaan en de inhoud van hun overeenkomst te bewijzen.

Zowel voor het bewijs van wederkerige overeenkomsten als voor eenzijdige verbintenissen, stelt de wetgever echter vaak bijkomende bewijsvereisten. Wanneer er aan één of meerdere van die bewijsvereisten niet voldaan is, rijst de vraag naar de bewijskracht van de overeenkomst. Betreft het hier een begin van bewijs door geschrift, dan wel een buitengerechtelijke bekentenis?

Dit vraagstuk is geen louter academische kwestie, daar de gevolgen van de bewijsrechtelijke kwalificatie navenant zijn. Het begin van geschreven bewijs heeft namelijk geen volwaardige bewijskracht en dient dan ook aangevuld te worden met andere bewijsmiddelen zoals getuigenissen en vermoedens of de eed. De bekentenis daarentegen, geldt wel als volwaardig bewijs. De mate waarin een onregelmatige overeenkomst bewijskrachtig is, is aldus afhankelijk van de kwalificatie ervan.

 

Een vertroebeld onderscheid

Maar wat is nu een begin van schriftelijk bewijs en een bekentenis? En wanneer spreekt men van het ene of het andere?

Conform het Nieuw Burgerlijk Wetboek is een begin van bewijs elk geschrift dat uitgaat van degene die een rechtshandeling betwist of van degene die hij vertegenwoordigt, en waardoor de aangevoerde rechtshandeling waarschijnlijk wordt gemaakt (artikel 8.1, 7° NBW).

Een onregelmatige overeenkomst kan dus zonder probleem worden beschouwd als een begin van bewijs door geschrift. Doordat de overeenkomst ondertekend is, gaat zij uit van de persoon die een rechtshandeling betwist of van degene die hij vertegenwoordigt. Uit de inhoud van de overeenkomst zal bovendien de aangevoerde rechtshandeling waarschijnlijk worden gemaakt.

Diezelfde onregelmatige overeenkomst kan echter ook worden beschouwd als een bekentenis. Een bekentenis wordt namelijk gedefinieerd als een erkenning door een persoon of door haar bijzonder gevolmachtigde vertegenwoordiger van een feit dat rechtsgevolgen tegen hem kan hebben (artikel 8.1, 10° NBW). Indien uit de overeenkomst duidelijk de bedoeling blijkt van degene ten nadele waarvan een feit erkend wordt en de overeenkomst vrij en bewust is gesloten, is er dan ook sprake van een bekentenis.

Dat het begin van bewijs door geschrift en de bekentenis nauwer bij elkaar zijn gaan aanleunen, is te wijten aan Cassatierechtspraak waarbij enkele voorwaarden van de bekentenis werden geschrapt. Zo is het niet langer vereist dat de persoon die een verklaring heeft afgelegd, hiermee de bedoeling had een bekentenis af te leggen. Bovendien kan ingevolge de rechtspraak van het Hof van Cassatie een bekentenis ook betrekking hebben op feiten die nog geen voorwerp uitmaken van een reeds ontstane en actuele betwisting. Met andere woorden, verklaringen die in tempore non suspecto werden afgelegd, i.e. voordat er sprake was van een geschil, kunnen eveneens gekwalificeerd worden als een bekentenis.

In het bijzonder heeft het schrappen van deze laatste voorwaarde, ervoor gezorgd dat verklaringen die voorheen louter als begin van bewijs door geschrift konden worden beschouwd, thans ook als bekentenis kunnen worden gekwalificeerd. Immers worden overeenkomsten in de regel gesloten op het ogenblik dat er nog geen geschil is ontstaan.

 

In troebel water is het goed vissen

Ten gevolge van deze verwatering van het onderscheid tussen beide soorten bewijsmiddelen, wordt de beschermingsgedachte die aan de grondslag ligt van de wettelijke bewijsvereisten echter teniet gedaan. Deze bewijsvereisten hebben namelijk tot doel partijen bewust te maken van de verbintenissen die zij aangaan. Indien overeenkomsten die niet voldoen aan deze vereisten worden beschouwd als bekentenissen met volwaardige bewijskracht, schieten de wettelijke bewijsvereisten dan ook hun doel voorbij.

DECLERCQ stelt daarom voor om terug een duidelijk onderscheid te maken tussen het begin van bewijs door geschrift en de bekentenis. Hij schuift daarvoor het temporeel criterium naar voren. Indien een verklaring is afgelegd voor de uitvoering van de overeenkomst, betreft het volgens hem een begin van bewijs door geschrift. Indien reeds uitvoering is gegeven aan de overeenkomst, gaat het om een bekentenis. DECLERCQ schraagt zijn opvatting op het doel van de bewijsvereisten, met name het bewustmaken van de onderlinge verbintenissen van partijen. Op het ogenblik van uitvoering van de overeenkomst, zijn partijen reeds bewust van hun verbintenissen, waardoor verklaringen die op dat ogenblik worden afgelegd als bekentenissen dienen te worden beschouwd.

Het valt af te wachten of het Hof van Cassatie de zienswijze van DECLERCQ volgt en voor helderheid zorgt, dan wel dat zij blijft aanmodderen in troebel water. In tussentijd, blijft het aangewezen om voorzichtig te zijn met verklaringen ten aanzien van uw tegenpartij. Voor vragen hieromtrent, kan u steeds terecht bij Forum Advocaten.

 

Geert de Hoon & Ilse De Geyter

Ilse De Geyter

Ilse De Geyter is in de expertise bouw- en vastgoedrecht actief in bouwgeschillen en huur verhuur van onroerend goed. Haar directe communicatie, daadkracht en persoonlijke ervaring in eigen bouwprojecten komen van pas bij (zowel minnelijke als gerechtelijke) expertises en de opvolging van bouwgeschillen. Zij staat verschillende cliënten bij in de huur verhuur van vastgoed. In de expertise ondernemingsrecht is zij actief in contractenrecht, commerciële geschillen, tuchtrecht en incasso.

Zij is proactief, direct, resultaatgericht en nabij in de uitvoering.

Ilse De Geyter - Advocaat bouwrecht en vastgoedrecht

Jana Kern

Zij staat vooral de ondernemer, maar ook de werknemer bij in binnen- en buitenland, en dit in 6 talen. Deze meertalige ondersteuning zorgt ervoor dat internationale ondernemingen op maat worden geholpen in hun eigen taal.

Zij is energiek, perfectionistisch en gedreven om ieder project tot een goed einde te brengen.

Jana Kern - Advocaat Social recht en arbeidsrecht

Frederic Rosiers

Frederic Rosiers is actief in de praktijkgebieden “vennootschaps- en ondernemingsrecht” en “bouw, vastgoed en projectontwikkeling”. Hij behandelt dossiers inzake aandeelhoudersgeschillen, aandelentransacties, distributierecht en vastgoedtransacties, met inbegrip van erfpacht- vruchtgebruik- en opstalconstructies. Door zijn ervaring en pragmatische aanpak vertalen de contracten het bereikte commerciële evenwicht en anticiperen zij op mogelijke geschillen. Als opgeleid bemiddelaar worden geschillen indien mogelijk buiten de rechtbank om geregeld.

Frederic Rosiers - Advocaat bouwrecht en vastgoedrecht - ondernemingsrecht en vennootschapsrecht

Reiner Tijs

Reiner Tijs is gespecialiseerd in het overheidsrecht en het omgevingsrecht (ruimtelijke ordening, stedenbouw en milieu). Hij kan bogen op ruime expertise, jarenlange ervaring en een breed netwerk.

Reiner Tijs - Advocaat overheidsrecht en omgevingsrecht

Frédéric Dupon

Hij behandelt vooral dossiers die verband houden met het verbintenissenrecht, het bouwrecht en het handels- en economisch recht in ruime zin, met inbegrip van het zeerecht.

Frédéric Dupon - Advocaat bouwrecht, vastgoedrecht en ondernemingsrecht

Sidney Van Wellen

Sidney Van Wellen studeerde in 2013 af als Master in de Rechten aan de Universiteit te Antwerpen en is sindsdien advocaat aan de Antwerpse Balie. Hij is advocaat bij Forum Advocaten sedert september 2018.

Hij is pragmatisch en betrokken om zo het best mogelijke resultaat te bereiken.

Sidney Van Wellen - Advocaat bouwrecht, vastgoedrecht en ondernemingsrecht

Joram Maes

Joram Maes studeerde in 2015 af aan de Universiteit te Antwerpen als Master in de rechten en begon zijn carrière als advocaat in januari 2016 bij Forum Advocaten.

Hij is enthousiast, creatief en openhartig, eigenschappen die hij ook overbrengt in de behandeling van dossiers.

Joram Maes - Advocaat bouwrecht, overheidsrecht en omgevingsrecht

Annelies Janssen

Annelies Janssen behaalde in 2016 de titel van Master in de rechten aan de Universiteit van Antwerpen na in 2015 een Erasmus programma te hebben gevolgd in Zweden (Uppsala University).

Zij is optimistisch, warmhartig en oprecht.

Annelies Janssen - Advocaat bouwrecht en vastgoedrecht

Maxime Jeanray

Maxime behaalde in 2016 de titel van Master in de rechten aan de Universiteit van Antwerpen.

Hij is flexibel, positief en zet zijn schouders vol engagement onder verschillende projecten.

Maxime Jeanray - Advocaat Arbeidsrecht en sociaal recht

Inge van den Dorpel

Inge studeerde, na een eerdere opleiding aan het Koninklijk Muziekconservatorium te Brussel en een opleiding vertaler aan de Universiteit van Antwerpen, in 2016 af aan de Vrije Universiteit Brussel als Master in de rechten en begon haar carrière als advocaat in juni 2016 aan de balie Brussel.

Inge van den Dorpel - Advocaat Bouwrecht, omgevingsrecht en overheidsrecht

Maarten Verboven

Maarten is in 2017 afgestudeerd als Master in de rechten aan de Universiteit te Antwerpen na tevens een opleiding Rechtspraktijk aan de Karel de Grote Hogeschool te Antwerpen te hebben voltooid.

Hij is sociaal, gedreven en volhardend.

Maarten Verboven - Advocaat vastgoedrecht en ondernemingsrecht

Geert de Hoon

Geert is advocaat bij Forum Advocaten sinds oktober 2019 en legt zich binnen het kantoor hoofdzakelijk toe op bijstand aan KMO’s en vrije beroepen in het burgerlijk recht en het ondernemingsrecht. Hij staat cliënten bij tijdens de opmaak van contracten, onderhandelingen en adviesverlening alsook tijdens het voeren van procedures voor de burgerlijke hoven en rechtbanken. Verder staat hij cliënten graag bij in dossiers inzake het onderwijsrecht.

Geert de Hoon - Advocaat bouwrecht en ondernemingsrecht

Roxanne Verelst

Roxanne behandelt binnen het kantoor hoofdzakelijk dossiers met betrekking tot de bijstand van KMO’s, particulieren en vrije beroepen in burgerlijke en handelszaken, alsook zaken binnen het vennootschapsrecht en het vastgoedrecht.

Roxanne Verelst - Advocaat ondernemingsrecht en vennootschapsrecht

Justine Heureux

Justine behaalde in 2020 de titel van Master in de rechten aan de Universiteit van Antwerpen en in 2021 de titel van Master in het vennootschapsrecht aan de Katholieke Universiteit van Leuven.

Justine is oprecht, warmhartig en enthousiast. Zij behandelt uw dossier met veel zorg.

Justine Heureux - Advocaat vennootschapsrecht

Inne Royackers

Inne Royackers behaalde in juni 2022 met onderscheiding de titel van Master in de Rechten aan de Katholieke Universiteit Leuven, waarbij ze zich specialiseerde in het privaat- en strafrecht. Gedurende haar opleiding studeerde ze een half jaar aan l’Université Jean Moulin III te Lyon (Frankrijk). Haar masterscriptie schreef ze onder het promotorschap van prof. dr. B. Tilleman over de aansprakelijkheid van bouwactoren in een bouwteam.

Sinds september 2022 is Inne ingeschreven als advocaat aan de Antwerpse balie. Bij Forum Advocaten legt ze zich vooral toe op bouw- en vastgoedrecht.

Inne Royackers - Advocaat bouwrecht, vastgoedrecht en ondernemingsrecht

Jill Naets

Jill Naets behaalde in 2023 met onderscheiding de titel van Master in de Rechten aan de Universiteit Antwerpen, waarbij ze zich specialiseerde in het sociaal recht en het strafrecht. Eerder behaalde ze ook de professionele bachelor bedrijfsmanagement – rechtspraktijk aan de Karel de Grote Hogeschool te Antwerpen.

Ze is sinds 2023 advocaat bij Forum Advocaten en ze legt zich binnen het kantoor vooral toe op het sociaal recht (arbeidsrecht en socialezekerheidsrecht). Ze is behulpzaam, nauwkeurig en proactief.

Jill Naets - Advocaat arbeidsrecht en sociaal recht

Yani Brems

Yani Brems behaalde in 2023 de titel van Master in de rechten aan de Universiteit van Antwerpen. Zij is advocaat bij Forum advocaten sinds mei 2024 en behandelt binnen het kantoor vooral dossiers inzake ruimtelijke ordening en stedenbouw.

Yani Brems - Advocaat bouwrecht en omgevingsrecht