Sociale verkiezingen: de officiële kandidatenlijsten zijn er. (Update27/03/2020)

Tussen 17 maart2020 en 30 maart2020, afhankelijk van de gekozen datum voor de sociale verkiezingen, zullen de representatieve werknemersorganisaties hun kandidatenlijsten indienen. Hoe gaat u hier als werkgever mee om? Welke rechten en plichten hebben werkgevers en werknemers? Hieronder wordt een beknopt overzicht gegeven van alles wat u moet weten.

De impact van corona: uitstel van de sociale verkiezingen

Gelet op het coronavirus zijn de sociale partners overeengekomen om de sociale verkiezingen uit te stellen naar een nog nader te bepalen datum.

De procedure inzake sociale verkiezingen zal worden opgeschort vanaf dag X+36, hetgeen de dag betreft die volgt op de uiterlijke datum voor het indienen van de kandidatenlijsten. De kandidatenlijsten kunnen aldus nog worden neergelegd, zoals hierna wordt bepaald.

Het indienen van de kandidatenlijsten: wat, wie, wanneer en hoe?

Wat wordt er precies ingediend?

De lijsten met vermeldingen van alle personen die zich kandidaat stellen voor de sociale verkiezingen. Zoals uiteengezet in ons blogbericht van 14 november2019, dienen de kandidaten te voldoen aan verschillende kiesvoorwaarden.

Wie legt de kandidatenlijst neer?

De representatieve interprofessionele werknemersorganisaties kunnen kandidatenlijsten indienen bij de werkgever. Dit zijn alle interprofessionele organisaties van werknemers, die voor het hele land zijn opgericht en die in de Centrale Raad van het Bedrijfsleven en in de Nationale Arbeidsraad vertegenwoordigd zijn. Op dit ogenblik zijn dat het ABVV, het ACV en de ACLVB. Wanneer er meer dan 15 kaderleden worden tewerkgesteld, kan ook het NCK een kandidatenlijst indienen.

Wanneer moeten de kandidatenlijsten worden neergelegd?

Het indienen van de kandidatenlijsten dient ten laatste plaats te vinden op dag X+35. Dit is de 35e dag na de dag van de aanplakking van het bericht dat de datum van de sociale verkiezingen aankondigt. Afhankelijk van de gekozen verkiezingsdatum valt deze dag tussen 17 maart2020 en 30 maart2020.

Hoe moeten de kandidatenlijsten worden neergelegd?

De kandidatenlijsten kunnen op twee verschillende wijzen worden ingediend: op papier en via elektronische weg (via een webapplicatie van de FOD WASO). Mondeling kan men geen kandidaten voordragen.

Eens men een keuze heeft gemaakt voor het indienen van de kandidatenlijst via de ene of de andere weg, dient men deze weg consequent te bewandelen: iedere latere wijziging of vervanging van de kandidatenlijst dient te gebeuren overeenkomstig de oorspronkelijk gekozen methode (papier of elektronisch).

Wanneer men de kandidatenlijsten op papier indient, wordt de datum van indiening bepaald door de datum van verzending per post of de datum van de overhandiging van de kandidatenlijsten aan de werkgever.  Wanneer men kiest voor de elektronische weg, wordt de datum van indiening bepaald door de webapplicatie. Let wel: de lijsten van kandidaat-kaderleden voor de Ondernemingsraad dienen steeds op papier te worden ingediend.

Het indienen van de kandidatenlijsten via elektronisch weg biedt verschillende voordelen. Zo voorziet de FOD WASO in verschillende modelformulieren die men kan gebruiken om de kandidatenlijsten in te dienen.

De kandidatenlijst werd correct ingediend. Wat nu?

Toekennen van lijstnummers en aanplakking

Binnen een termijn van 5 dagen na het correct indienen van de kandidatenlijsten worden de lijstnummers toegekend. De toekenning van het lijstnummer gebeurt door de Minister van Werk.

Uiterlijk op X+40 dient de werkgever de ingediende kandidatenlijsten aan te plakken. Deze aanplakking dient neutraal te zijn (zonder logo’s, illustraties of kleuren) en dient te geschieden in de volgorde van de lijstnummers. De aanplakking mag worden bijgewoond door een lid van de organisatie die een kandidatenlijst heeft ingediend. De aanplakking mag ook vervangen worden door de werknemers een elektronisch document ter beschikking te stellen voor zover de werknemer hiertoe toegang hebben tijdens hun normale werkuren.

Let op: iedere aanplakking dient vergezeld te gaan met de volgende vermelding: “Om de afvaardiging die zal worden verkozen, een werkelijk vertegenwoordigd karakter te geven, hebben alle werknemers tot plicht aan de stemming deel te nemen”.

Gelet op het coronavirus zal het toekennen van de lijstnummers en de aanplakking ervan uitgesteld worden naar een latere datum. De termijnen zullen wellicht op een ander ogenblik een aanvang nemen van zodra de sociale partners hierover een akkoord hebben gevonden. Uiteraard hangt dit ook samen met de duurtijd van de coronacrisis.

Betwistingen omtrent de kandidatenlijst

In principe kunnen een er betwistingen bestaan omtrent de samenstelling van de kandidatenlijsten of de kandidaten zelf. Gelet op het coronavirus zullen de eventuele klachten en latere procedures voor de arbeidsrechtbank worden uitgesteld naar een latere datum. Van zodra de sociale partner hebben bepaald hoe het verdere verloop van de procedure inzake sociale verkiezingen zal verlopen, zullen de volgende stappen mogelijk zijn:

Binnen een termijn van 7 dagen na de aanplakking van de kandidatenlijsten door de werkgever, kan men een klacht indienen met betrekking tot deze kandidatenlijsten. Deze klacht kan worden ingediend door iedere persoon op de kandidatenlijst zelf en alle betrokken werknemersorganisaties en kaderledenorganisaties. Na het verstrijken van deze termijn worden de klachten door de werkgever voorgelegd aan de organisatie die de kandidaten heeft voorgedragen. Zij beschikken vervolgens over een termijn van 7 dagen om hun voorgedragen kandidatenlijsten na de klacht te wijzigen voor zover zij dit zouden nodig achten. De gewijzigde kandidatenlijsten worden nadien voor een tweede maal aangeplakt door de werkgever.

Ongeacht of er een klacht zou worden ingediend, kan de werkgever binnen een termijn van 14 dagen na het verstrijken van termijn om een klacht in te dienen, een beroep instellen bij de arbeidsrechtbank tegen de voordracht van kandidaten. De arbeidsrechtbank zal vervolgens binnen een termijn van 14 dagen uitspraak doen. Deze beslissing is niet vatbaar voor beroep of verzet.

Van zodra alle eventuele klachten werden behandeld en eventuele procedures werden doorlopen, zijn de kandidatenlijsten definitief. Op dat ogenblik bevindt men zich 13 dagen voor de effectieve dag van de sociale verkiezingen. De werkgever kan vervolgens overgaan tot het opstellen van de stembiljetten.

Let op: de termijnen zullen op een ander ogenblik een aanvang nemen van zodra de sociale partners hierover een akkoord hebben gevonden. Uiteraard hangt dit ook samen met de duurtijd van de coronacrisis.

Vijf zaken om te onthouden

De procedure inzake sociale verkiezingen zal wegens het coronavirus worden uitgesteld  naar een nog te bepalen datum. Iedere persoon die momenteel over een mandaat beschikt in een overlegorgaan zal zijn of haar bevoegdheden ondertussen behouden.
De kandidatenlijsten dienen tussen 17 maart2020 en 30 maart2020 te worden ingediend, afhankelijk van de datum waarop de verkiezingsdag wordt georganiseerd door de werkgever.
Van zodra de kandidatenlijsten worden ingediend, krijgt elke lijst een lijstnummer toegekend en dient de kandidatenlijst te worden aangeplakt.
Iedere persoon op de kandidatenlijst en alle betrokken werknemersorganisaties en kaderledenorganisaties kunnen een klacht indienen tegen de ingediende kandidatenlijsten.
Ongeacht of een klacht zou worden ingediend, kan de werkgever een procedure opstarten bij de arbeidsrechtbank met betrekking tot de ingediende kandidatenlijsten. De arbeidsrechtbank doet binnen de 14 dagen uitspraak.

Indien u nog verdere vragen zou hebben bij het indienen van de kandidatenlijsten, klachten of de gerechtelijke procedures in het kader van de sociale verkiezingen, aarzel dan niet om ons te contacteren. Wij staan u hierin graag bij.

Maxime Jeanray & Jana Kern